02 Abendua 2025
ETXETIK liburu-bildumaren helburua haurrak eta familiak elikagaien jatorriarekin eta euskal gastronomiari eusten dioten lanbideekin berriro ere konektatzea da. Pantailek eta egunerokoaren erritmoak espazio partekatuak murrizten dituzten honetan, proiektu honek jakingura, umorea eta elkarrizketak berreskuratzea bilatzen du, sukaldaritza baratzean, itsasoan, erlauntzetan eta ikuiluetan hasten dela, eta familian kozinatzea harremanak sendotzeko eta balioak transmititzeko ekintza izan daitekeela erakusten duten istorioen bidez.
Mantala-k sustatuta —Eusko Jaurlaritzako Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantza Sailaren eta Basque Culinary Centerren arteko ekimen kolaboratiboa—, lau ipuin ilustratuk osatzen dute bilduma, eta pertsonaia dibertigarrien begiradatik abiatuta, baratzean, itsasoan, erlauntzan eta ikuiluetan gertatzen dena kontatzen dute. Horiekin batera, bosgarren liburu bat dago, proposamen sinpleak dituen familia errezeta-liburu bat, tokiko produktuekin egina, elkarrekin kozinatzea berriro ere konplizitate eta ikaskuntza partekaturako gune izan dadin pentsatua.
Istorio hauetako bakoitzak abentura batean murgilduko du irakurlea, gure lurraldea ezagutzera emanez: Tomatetxok baratzea zeharkatuko du barazkien aniztasuna eta urtaroen erritmoa ezagutuz; Antxoak arrantzale zapi batekin egingo du topo eta portura itzultzea izango da eguneko misioa, bidean espezie ezberdinekin topo eginda; Erletxo lehen aldiz irtengo da hegan erlauntzatik, eta loreak fruitu nola bilakatzen diren ulertuko du, etxean anai-arrebek eztia egiten duten bitartean; azkenik, Txita, baserrian jaio berritan animalia ezberdinak ezagutzen joango da denak arrautzetik jaiotzen ez direla deskubrituz, esnea eta gazta ezagutuz… eta simaurrarekin, lurra elikatuko duen ziklo naturala itxiko da. Azken errezeta-liburuak mundu horiek guztiak lotuko ditu, istorioetan ikasitakoa haur eta helduek modu erraz eta ludikoan praktikan jartzeko.
Tailerrak, istorioak eta irakurketa partekatua ETXETIK proiektuaren aurkezpenean
Aurkezpen-jardunaldiak 80 pertsona inguru bildu ditu GOen, batez ere 4 eta 8 urte bitarteko haurrak dituzten familiak. Ibilbide esperientzial batean parte hartu dute, ekoizleek eta sukaldariek diseinatu eta dinamizatutako lau tailerren bidez. Jarduerak aukera eman die familiei zuzenean eta modu praktikoan lurraldeari lotutako jakintzetara eta ofizioetara hurbiltzeko, giro parte-hartzaile batean, txikienen interesa eta jakin-mina piztuta.
Tailer bakoitzak bildumako unibertsoetako batera eraman ditu familiak. Baratzearen munduan, Ane Zeberiok (Arriatzu Barazkiak) eta Javi Rivero (AMA) sukaldariak gidatu dituzte bertaratutakoak, barazkien garaikotasunaren eta aniztasunaren inguruan solasean. Itsasoari eskainitako espazioan Lidia Olaizola (Kaia Kaipe), Pili Manterola (Iribar) eta Marian (saregilea) aritu dira, arrantzari eta sareak konpontzeari lotutako lana ardatz hartuta. Erlauntzaren inguruko tailerrean, Inaxio Arinek (Balerdipeko Erleak) eta Armintz Gorrotxategik (Rafa Gorrotxategi) erleen lana eta polinizazioa azkenean ezti eta gozo nola bilakatzen diren azaldu dute. Azkenik, ikuiluaren eremuan, Ion Areitiok (Mugarrieta Ganadutegia) eta Beñat San Sebastianek (Errioguarda Enea) ganaduaren zaintzaren eta belarmeta baten eraikuntzaren inguruko erakustaldia eskaini dute.
Jardunaldian proiektua bultzatzen duten erakundeetako ordezkariak ere izan dira, eta tailerretan zehar ibili dira haien dinamika ezagutzeko, bertaratutako guztiak auditorioan bildu aurretik. Garazi Urkolak bildumako bi ipuinen zuzeneko narrazioa eskaini du, entzute partekatuko une bat sortuz, ETXETIK proiektuak proposatzen duen kultura- eta hezkuntza-esperientzia balioan jarri duena.
Ekitaldiaren harira, Mantalako koordinatzaile eta proiektuaren bultzatzaile den Imanol Zubelzuk nabarmendu du “ETXETIK egunerokoan gastronomia familietara hurbiltzeko asmoz sortu da, txikiei elikagaien jatorria erakutsiz eta sukaldearen bueltan sortzen diren loturak sendotuz”.
Bere aldetik, Joxe Mari Aizega Basque Culinary Centerreko zuzendari nagusiak azpimarratu duenez “liburu hauek oso proiektu berezia osatzen dute, eta maitasun handiz eta ilusioz landu dugu. Hezkuntza-tresna bat baino gehiago dira: gazteen eta familien artean sukaldaritzarekiko jakin-mina eta interesa pizteko bidea. Aukera bat irekitzen dute gastronomia ikaskuntza, sormena eta kultura uztartzen dituen espazio gisa ulertzeko”.
Azkenik, Amaia Barredo Eusko Jaurlaritzako Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantzako sailburuak, lurraldean bertan eta lurraldean oinarritutako ogibideetan jarri du fokua: “ETXETIKek aukera ematen du lurra zaintzen dutenen eta gure elikagaiak ekoizten dituztenen lana ikusarazteko eta aitortzeko, eta belaunaldi berriei tokiko produktuaren eta hori posible egiten duten pertsonen balioa transmititzen laguntzen du”.
Raimundo Ruiz de Escudero HAZIko zuzendaria ere ekitaldian izan da.
ETXETIK bilduma abenduaren 8tik aurrera egongo da salgai, ELKAR liburu-denden sarean eta online dendan.